COVID-19 Richtlijn

Maatregelen voor verdachte patiënten en contacten COVID-19

Dit document is bedoeld voor GGD’en en ziekenhuizen en geeft aan hoe te handelen bij een patiënt met verdenking op COVID-19. Deze informatie wordt regelmatig bijgewerkt, verversen van de app en webpagina voor gebruik wordt aanbevolen.

Laatste wijziging: 17-02-2020: Bijlage (Voorlopig) triage- en diagnostiekalgoritme is aangepast.

Zie Versiebeheer onderaan voor een overzicht van alle wijzigingen.

1. Introductie

Het nieuwe coronavirus, SARS-CoV-2, behoort tot het genus beta-coronavirus, subgenus Sarbecovirussen. Tot deze groep behoort ook het SARS-CoV dat in 2003 wereldwijd in verschillende regio’s voor uitbraken zorgde. Coronavirussen veroorzaken respiratoire infecties, soms met een enterale component, bij mensen en dieren. Het is vooralsnog niet duidelijk wat het complete spectrum aan symptomen is dat behoort bij de manifestatie van dit nieuwe virus. Mens-op-mens transmissie is gemeld onder ziekenhuis- of gezinscontacten. Naar verwachting zijn dieren de bron van dit virus, maar welke dieren dit zijn is tot op heden nog niet bekend, en daardoor heeft men de bron nog niet kunnen elimineren. Op 30 januari 2020 heeft de WHO de uitbraak tot een internationale bedreiging voor de volksgezondheid (PHEIC-status) uitgeroepen.

Uitgangspunten

In dit document en de bijbehorende bijlagen zijn de geïndiceerde maatregelen bij een (verdachte) patiënt met COVID-19 beschreven. Het document is geschreven voor GGD’en en ziekenhuizen.

Gezien een aantal onbekendheden over de eigenschappen van het virus zijn de hier beschreven maatregelen van voorlopige aard. De maatregelen kunnen in de loop der tijd worden bijgesteld.

2. Meldingsplicht

Het vermoeden van een een patiënt met COVID-19, dient direct gemeld te worden bij de GGD van de woon- of verblijfplaats van de patiënt. COVID-19, toen nog bekend als 2019-nCoV (2019 novel coronavirus), is per 28 januari 2020 aangemerkt als groep A-meldingsplichtige ziekte. Dit stelt de GGD in staat om direct maatregelen te nemen met als doel verdere transmissie te voorkomen door middel van contactopsporing en het volgen van die contacten op het ontstaan van klachten (monitoring). Bij een melding van een groep A-meldingsplichtige ziekte coördineert LCI de respons. De GGD meldt binnen 24 uur telefonisch aan het CIb.

De volgende gevallen dienen direct door behandelaren aan de GGD gemeld te worden:

• ‘verdacht geval’: een patiënt die aan de casusdefinitie voldoet.
• ‘bevestigd geval’: een patiënt waarbij een infectie met SARS-CoV-2 middels laboratoriumonderzoek is bevestigd.

3. Casusdefinitie

Op 7 februari 2020 is de casusdefinitie herzien. Bij het opstellen van de herziene casusdefinitie is rekening gehouden met de sensitiviteit en specificiteit van de definitie en met de praktische uitvoerbaarheid. De herziene casusdefinitie geldt daarom voor alle patiënten, zowel intramuraal als extramuraal.

Casusdefinitie verdacht geval

Een persoon met:

• koorts (ten minste 38 graden Celsius) én ten minste één van de volgende respiratoire verschijnselen: hoesten, kortademigheid

EN

• de klachten zijn ontstaan binnen 14 dagen na terugkomst uit het vasteland van China (exclusief Hong Kong, Macau en Taiwan)

of:

• de klachten zijn ontstaan binnen 14 dagen na contact met een patiënt met een bevestigde infectie met SARS-CoV-2.

Casusdefinitie bevestigd geval

Elke persoon waarbij door middel van RT-PCR op twee onafhankelijke targets een infectie met SARS-CoV-2 is vastgesteld, ongeacht of deze persoon voldoet aan de klinische en epidemiologische criteria voor een verdenking.

4. Maatregelen (verdachte) patiënten: informatie voor behandelend arts

Informeer bij verdenking van een patiënt met COVID-19 de lokale GGD vanwege triage voor diagnostiek. De GGD overlegt met de LCI over indicatie en uitvoering laboratoriumdiagnostiek.

Diagnostiek (verdachte) patiënt

De criteria voor het instellen van laboratoriumdiagnostiek naar COVID-19 zijn te vinden in de bijlage '(Voorlopig) triage- en diagnostiekalgoritme' (bijlage bij deze richtlijn). De indicatiestelling dient altijd overlegd te worden met de LCI (030-2747000, 24-uurs dienst).

Gebruik bij monsterafname altijd persoonlijke bescherming: een FFP2-masker, handschoenen, een schort met manchetten lange mouwen en een veiligheidsbril.

Voor instructies voor afname van diagnostiek, zie het Generiek draaiboek, bijlage 7: ‘Afname diagnostiek’; en zie deze richtlijn, bijlage 'Afnametechniek specifieke virale diagnostiek (COVID-19, influenza)'.

Voor hygiënemaatregelen bij afname van diagnostiek, zie het Generiek draaiboek, bijlage 8: ‘Hygiënemaatregelen’, paragraaf ‘Bescherming bij monsterafname’, pagina 2.

Opname (verdachte) patiënt

Een verdachte patiënt wordt in strikte aerogene isolatie opgenomen. Neem bij de verpleging van de patiënt de juiste persoonlijke bescherming (FFP2-masker, schort, handschoenen en een veiligheidsbril). Het vervoer van een patiënt door de ambulancedienst geschiedt in strikte isolatie.

Maatregelen bij thuisisolatie

Patiënten die voldoen aan de casusdefinitie voor een verdacht ziektegeval maar niet ernstig ziek zijn, kunnen, als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, in thuisisolatie verblijven. De arts infectieziektebestrijding bepaalt of de thuissituatie van de patiënt zich hiervoor leent. De duur van de maatregelen is afhankelijk van het klinisch beloop en de resultaten van de diagnostiek. Opheffen van de maatregelen bepaalt de arts infectieziektebestrijding in overleg met de LCI. De voorwaarden voor thuisisolatie zijn beschreven in de bijlage 'Protocol thuisisolatie van een patiënt met COVID-19'.

5. Epidemiologische karakteristieken

Op dit moment (februari 2020) is er veel onzekerheid over de epidemiologische karakteristieken van COVID-19. Er is weinig epidemiologische en klinische informatie over de gevallen van COVID-19 tot nu toe. De onderstaande karakteristieken zijn gebaseerd op basis van de kenmerken van andere coronavirussen en de beperkte hoeveelheid epidemiologische informatie die wel beschikbaar is via ECDC en de WHO. De kenmerken zijn van voorlopige aard en zullen bijgesteld worden zodra meer bekend wordt.

6. Epidemiologie

Officiële cijfers over het aantal bevestigde patiënten, de geografisch verspreiding, de epicurve en de nieuwe inzichten worden dagelijks bijgehouden door ECDC en WHO.

Versiebeheer

• 17-02-2020: Bijlage (Voorlopig) triage- en diagnostiekalgoritme is aangepast.
• 13-02-2020: De (voorbeeld)informatiebrieven, te gebruiken door GGD'en als informatie voor patiënten, huisgenoten en contacten zijn uitgebreid met 2 nieuwe brieven (voor bevestigde patiënten en voor contacten van bevestigde patiënten). De informatiebrieven voor verdachte patiënten en voor huisgenoten zijn aangepast.
• 13-02-2020: De nieuwe namen COVID-19 (voor de ziekte) en SARS-CoV-2 (voor het virus) vervangen de voorlopige naam 2019-nCoV in richtlijn en bijlagen. Alle bijlagen zijn, naast dat ze nog steeds als apart pdf-bestand te downloaden zijn, nu ook beschikbaar als html-webtekst.
• 12-02-2020: Hoofdstuk Epidemiologische karakteristieken is toegevoegd.
• 11-02-2020: Bijlage Afnametechniek specifieke virale diagnostiek is toegevoegd. 
• 08-02-2020: Informatiebrieven zijn toegevoegd (Word-versie alleen beschikbaar op de website). Informatiebrief over verdachte patiënt in thuissituatie met dank aan GGD Twente.
• 07-02-2020: Bijlagen (Voorlopig) triage- en diagnostiekalgoritme, Protocol thuisisolatie van patiënt en Protocol beleid contacten zijn geactualiseerd, casusdefinitie is herzien.
• 05-02-2020: Bijlage (Voorlopig) triage- en diagnostiekalgoritme is geactualiseerd.
• 01-02-2020: Aanpassing van de casusdefinitie voor wat betreft het inzetten van diagnostiek bij patiënten in het ziekenhuis.
• 04-02-2020: Bijlage Stappenplan bij bevestigde patiënt toegevoegd.
• 31-01-2020: Bijlage Protocol beleid contacten toegevoegd.
• 31-01-2020: PHEIC-status per 30 januari 2020 en bijlage Arbo-infact toegevoegd.
• 29-01-2020: Eerste versie online gezet.