Publicatiedatum 01-10-2021 | 14:23

Veterinaire informatie bij de LCI-richtlijn Westnijlvirusinfectie

Doel van de veterinaire informatie bij een LCI Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding )-richtlijn is om de GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst )-professional te voorzien van context die relevant kan zijn voor bestrijding van de infectieziekte bij de mens. Dit kan bijvoorbeeld bijdragen aan bronopsporing en begrip van de epidemiologie. Voor meer informatie zie Ontwikkeling LCI-richtlijnen.

Achtergronden

Dierlijke reservoirs

(Trek)vogels maken een hoge viremie door zonder ziekteverschijnselen en verspreiden het virus naar andere gebieden. WNV-infectie is serologisch aangetoond in meer dan 300 verschillende vogelsoorten. Sommige vogelsoorten, zoals kraaien en kauwen, kunnen acuut ziek worden en sterven, maar de meeste vogels overleven een infectie. Na blootstelling aan het virus volgt een viremische fase van 1-4 dagen waarna levenslange immuniteit ontstaat. WNV komt in ieder geval enzoötisch voor in Afrika, de VS, Canada, Midden-Amerika en delen van Zuid-Amerika. In Europa is het virus waarschijnlijk aanwezig in vogels in gebieden rond de Middellandse Zee, en mogelijk in haarden in Midden-Europa zoals Hongarije en Bulgarije. 

Eindgastheren, ‘dead end hosts’, zoals mensen, paarden en andere zoogdieren (honden (Lan 2011), katten, wilde varkens) kunnen geïnfecteerd worden, maar ontwikkelen onvoldoende viremie om het virus verder effectief te kunnen verspreiden via muggen. Honden kunnen mogelijk net als paarden een indicator voor de verspreiding van WNV zijn. Deze zoogdieren vormen om bovenstaande reden geen besmettingsbron voor de mens. 

Epidemiologie

Verspreiding in de wereld bij dieren

Gedurende het transmissieseizoen van 2018 zijn er 285 uitbraken van westnijlkoorts onder paarden gerapporteerd in de EU Europese unie (Europese unie): 149 in Italië, 91 in Hongarije, 15 in Griekenland, 13 in Frankrijk, 9 in Spanje, 2 in Oostenrijk, 2 in Roemenië, 1 in Slovenië en 1 in Portugal (ECDC European Centre for Disease Prevention and Control (European Centre for Disease Prevention and Control ) 2018b). 

WNV is ook geïsoleerd in zoogdieren, vogels of muggen in landen waar zich geen humane cases hebben voorgedaan. In 2018 is bij drie wilde vogels en drie vogels in gevangenschap WNV geïsoleerd in Oost- en Zuidoost-Duitsland (Ziegler 2018). In kader van de functie als sentinel is het belangrijk om te weten of WNV in het transmissieseizoen in een regio epizoönotisch onder pluimvee en paarden voorkomt. Deze dieren vormen geen besmettingsbron voor mensen, maar aanwijzingen voor recente infecties bij deze diergroepen zijn wel een indicatie dat het WNV circuleert. 

Transmissie bij dieren

Relevante transmissieroutes bij dieren

Vogels worden door muggenbeten geïnfecteerd. Roofvogels en aasetende vogels kunnen daarnaast door het eten van besmette vogels worden geïnfecteerd (Colpitts 2012). 

Besmettelijke periode bij dieren

Vogels zijn ten minste gedurende een week viremisch en daarmee infectieus voor muggen (Komar 2003). Sommige vogels kunnen via feces en speeksel een week lang virus uitscheiden. Roofvogels en aasetende vogels kunnen worden geïnfecteerd door het eten van besmette vogels (Colpitts 2012). 

Maatregelen

Meldingsplicht veterinair

Voor dierenartsen en veehouders bestaat een meldingsplicht in geval van een mogelijke besmetting van dieren, voor paarden geldt een meldingsplicht voor virale encefalitis. Ook laboratoria die bloed van pluimvee onderzoeken, hebben een meldingsplicht. 

Maatregelen bij dieren

Alleen in geval van verhoogde sterfte van wilde vogels wordt onderzoek gedaan naar aanwezigheid van (onder andere) het West Nilevirus. Er is geen apart draaiboek voor bestrijding van WNV bij dieren. Verdachte paarden worden onderzocht vanuit het oogpunt van exportbeperkingen ingeval van WNV; er is geen infectierisico voor mensen. 

Behandeling bij dieren

Er is geen geregistreerd vaccin voor vogels beschikbaar. Voor paarden is in Europa en Amerika een geïnactiveerd vaccin geregistreerd dat beschermt tegen klinische verschijnselen. Muggen worden niet door paarden geïnfecteerd, vaccinatie van paarden speelt geen rol in de bestrijding van WNV. 

Literatuur