Doel van de veterinaire informatie bij een LCI Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding )-richtlijn is om de GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst )-professional te voorzien van context die relevant kan zijn voor bestrijding van de infectieziekte bij de mens. Dit kan bijvoorbeeld bijdragen aan bronopsporing en begrip van de epidemiologie. Voor meer informatie zie Ontwikkeling LCI-richtlijnen.

Epidemiologie

Verspreiding in de wereld bij dieren

Veegerelateerde MRSA methiciline-resistente Staphylococcus aureus (methiciline-resistente Staphylococcus aureus ) wordt wereldwijd gevonden in landen met een vorm van intensieve veehouderij (EFSA 2009, Boost 2012, Smith 2009, Khanna 2008). 

Voorkomen in Nederland bij dieren

Op een groot deel van de Nederlandse intensieve veehouderijbedrijven is veegerelateerde MRSA aanwezig. Percentages variëren van 8 procent bij vleeskuikenbedrijven (Geenen 2013) tot 68 procent op varkensbedrijven (Broens 2011) en 88 procent op vleeskalverbedrijven (Graveland 2010). Bij paarden werd ca. 10 procent positief getest bij binnenkomst in de universiteitskliniek (Van Duijkeren 2010). Ook bij paarden gaat het meestal om veegerelateerde stammen. In hoeverre (dragerschap met) S. aureus (niet-MRSA) voorkomt bij dieren is niet bekend. 

Risicodieren

Veegerelateerde MRSA komt veel voor bij bedrijfsmatig gehouden varkens, vleeskalveren en vleeskuikens. Deze dieren vertonen doorgaans geen klinische verschijnselen veroorzaakt door MRSA en zijn dus zogenaamde symptoomloze dragers. Personen die contact hebben met bedrijfsmatig gehouden levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens en/of personen die wonen op een bedrijf waar genoemde dieren worden gehouden, hebben een hoog risico op MRSA-dragerschap. 

S. aureus-infecties komen niet veel voor bij dieren, behalve bij melkvee waar S. aureus een belangrijke mastitisverwekker is. Het zoönotisch potentieel van de stammen die mastitis veroorzaken bij melkvee lijkt verwaarloosbaar (Boss 2016). 

Voor veterinaire laboratoria zijn geen specifieke richtlijnen vastgesteld voor het aantonen van MRSA (of andere BRMO bijzonder resistente micro-organismen (bijzonder resistente micro-organismen )). MRSA-isolaten afkomstig van dieren maken geen onderdeel uit van de nationale MRSA-surveillance van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ). 

Preventieve maatregelen bij dieren

Deze voorzorgsmaatregelen zijn in principe ook van toepassing bij het contact met dieren met een infectie. 

Behandeling bij dieren

Bij infecties met S. aureus of MRSA bij het individuele dier is veelal een lokale of systemische antibiotische therapie geïndiceerd. Een behandeling van een infectie bij dieren geschiedt door een dierenarts. Eradicatie van MRSA-dragerschap bij dieren is niet altijd nodig. Indien dit noodzakelijk geacht wordt, gebeurt dit door een dierenarts in overleg met een veterinair microbioloog. 

• Boost MV, Ho J, Guardabassi L, et al. High methicillin-resistant Staphylococcus aureus carriage in intensive pig farms in southern China. Vet Rec 2012; 171: 156
• Boss R, Cosandey A, Luini M, et al. Bovine Staphylococcus aureus: Subtyping, evolution, and zoonotic transfer. J Dairy Sci 2016; 99: 515-528
• Broens EM, Graat EA, van der Wolf PJ, et al. Prevalence and risk factor analysis of livestock associated MRSA-positive pig herds in The Netherlands. Prev Vet Med 2011; 102: 41-49
• Geenen PL, Graag EA, Hengeveld PD, et al. Prevalence of livestock-associated MRSA on Dutch broiler farms and in people living and/or working on these farms. Epidemiol Infect 2013; 141: 1099-1108
• Graveland H, Wagenaar JA, Heesterbeek H, et al. Methicillin resistant Staphylococcus aureus ST398 in veal calf farming: human MRSA carriage related with animal antimicrobial usage and farm hygiene. PLoS One 2010; 5: e10990
• Khanna T, Friendship R, Dewey C, et al. Methicilling resistant Staphylococcus aureus colonization in pigs and pig farmers. Vet Microbiol 2008; 128: 298-303
• Smith TC, Male MJ, Harper AL, et al. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) strain ST398 is present in midwestern U.S. swine and swine workers. PLoS One 2009; 4: e4258