Bijlage bij LCI-richtlijn Mpox
Inventariseer contacten vanaf het ontstaan van systemische verschijnselen bij de index, zoals koorts of vanaf 2 dagen voor het ontstaan van de huiduitslag (rash).
Onderstaande inschatting en maatregelen hebben betrekking op MPXV clade I en clade II.
Uit de uitbraak in 2022, veroorzaakt door MPXV clade IIb, blijkt dat een infectie met MPXV clade IIb voornamelijk wordt overgedragen via seksueel contact. De kans op respiratoire transmissie tussen index en contact in het geval van een infectie met MPXV clade II wordt als verwaarloosbaar beschouwd. Ook MPXV clade Ib wordt overgedragen via direct (seksueel) contact. Bij infecties met MPXV clade I lijkt er mogelijk een grotere kans op secundaire transmissie onder gezinscontacten op het Afrikaanse continent dan bij MPXV clade IIb (Beeson 2023, WHO (World Health Organization )(World Health Organization ) 2025a, WHO 2025b, WHO 2025c). Er zijn weinig data beschikbaar over de ernst en besmettelijkheid van MPXV clade I buiten de context van het Afrikaanse continent. Echter er zijn tot op heden geen aanwijzingen dat MXPV clade Ib in de Westerse setting een veel hogere mortaliteit heeft of zich meer via de respiratoire route verspreidt dan MXPV clade II.
Contacten dienen voor de duur van 21 dagen na het laatste blootstellingsmoment de leefregels te volgen. De risico-inschatting en maatregelen zijn een leidraad; maatwerk kan op zijn plaats zijn. Alle andere contacten die niet zijn opgenomen in de voorbeelden (waaronder korte sociale interacties, collega's op het werk, contacten in een wachtkamer, personen die fitnessapparatuur delen, etc.) worden als contacten met een verwaarloosbaar risico beschouwd waarvoor geen specifieke maatregelen nodig zijn.
Actieve monitoring: onder actieve monitoring wordt verstaan dat de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) actief contact opneemt met het contact om lichaamstemperatuur en klachten te inventariseren. Uiteraard blijft het verzoek aan het contact om zichzelf direct bij de GGD te melden bij het ontstaan van klachten in de vorm van huiduitslag (maculopapuleuze uitslag met blaasjes, pustels, pokken), of atypische klachten zoals koorts, hoofdpijn, moeheid, spierpijn, rugpijn, malaise, gewrichtspijn en/of gezwollen lymfeklieren).
Passieve monitoring: met passieve monitoring wordt bedoeld dat het contact klachten in de gaten houdt en dagelijks de huid controleert. Bij het ontstaan van klachten in de vorm van huiduitslag (maculopapuleuze uitslag met blaasjes, pustels, pokken), of atypische klachten zoals koorts, hoofdpijn, moeheid, spierpijn, rugpijn, malaise, gewrichtspijn en/of gezwollen lymfeklieren is het verzoek aan het contact om zich direct te melden bij de GGD.
Testen bij klachten: Zie Diagnostiek in de LCI-richtlijn Mpox. Bij contacten met klachten anders dan huid- of slijmvlieslaesies wordt geadviseerd om een anuswat en/of een keelwat af te nemen.
Hoogrisicocontacten
Soort blootstelling
- Slijmvlies-slijmvliescontact (mond, anus, penis, (neo)vagina, oog)
- Direct contact met een laesie van de index op (intacte of beschadigde) huid of slijmvliezen (o.a. ogen) van blootgestelde
- Besmet materiaal in contact met huid of slijmvliezen (o.a. ogen, bovenste luchtwegen) van blootgestelde
- Gezinscontacten*
*Gezinscontacten zijn personen die het huishouden delen en nauw (huid-huid)contact hebben met de index door bijvoorbeeld frequent knuffelen en het delen van beddengoed, kleding of handdoeken.
Voorbeelden
- Seksueel contact inclusief zoenen
- Direct contact bij onderzoek actieve laesies door zorgverlener zonder adequate PBM
- Schoonmaker die in zorgsetting zonder adequate PBM beddengoed van patiënt verschoont
- Spatincident met blaasjesinhoud in oog
- Laboratoriummedewerker die zonder adequate PBM is blootgesteld aan het virus
- Een persoon die bijvoorbeeld kleding of beddengoed deelde terwijl de index laesies had
Maatregelen
- Tot 21 dagen na laatste blootstellingsmoment:
- Zie af van intensief huid-huid-, slijmvlies-huid- en slijmvlies-slijmvliescontact, waaronder seksueel contact en zoenen.
- Vermijd direct of intensief contact met personen met een verhoogde kans op een ernstig verloop (zwangeren, immuungecompromitteerden en kinderen). Indien nodig weren van werk.
- Pas goede handhygiëne toe.
- Doneer geen bloed.
- Houd klachten in de gaten, controleer je huid en meet dagelijks je temperatuur.
- Blijf bij klachten (zie boven) of koorts thuis, neem contact op met de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) en laat je testen.
Monitoring
- Actieve monitoring.
- GGD neemt 1x per week contact op tot 21 dagen na laatste blootstellingsmoment.
PEP (postexpositieprofylaxe )-vaccinatie
- Ja. (NB. Indien een contact een volledige pre-expositievaccinatieserie voor mpox heeft gehad, is post-expositievaccinatie niet nodig, ook niet als het contact immuungecompromitteerd is.)
Laagrisicocontacten
Soort blootstelling
- Langdurig intensief face-to-face-contact (<1,5 m zonder mond-neus-masker)*
*Inschatting is aan de professional en afhankelijk van de context. Als maatstaaf kan zo nodig cumulatief meer dan 2 uur worden beschouwd als langdurig contact.
Voorbeelden
- Samen in een auto zitten
- Direct links of rechts naast de index zitten in een vliegtuig
Maatregelen
- Informeren en waarschuwen.
- Tot 21 dagen na het laatste blootstellingsmoment:
- Houd klachten in de gaten en controleer je huid.
- Pas goede handhygiëne toe.
- Blijf bij klachten (zie boven) of koorts thuis, neem contact op met de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) en laat je testen.
Monitoring
- Passieve monitoring
PEP (postexpositieprofylaxe )-vaccinatie
- In principe geen PEP-vaccinatie.
- Overweeg wel PEP-vaccinatie bij personen met een verhoogde kans op een ernstig verloop (zwangeren, kinderen <5 jaar en immuungecompromitteerden). Het advies is om een individuele afweging te maken van het risico op mpox (aan de hand van de context en gezondheidsstatus van het contact) ten opzichte van de werkzaamheid en bijwerkingen van het vaccin (zie LCI-richtlijn Mpoxvaccinatie, paragraaf Bijzondere groepen; en LCI-richtlijn Mpox, paragraaf Verhoogde kans op ernstig beloop). Indien een contact een volledige pre-expositie vaccinatieserie voor mpox heeft gehad, is post-expositievaccinatie niet nodig, ook niet als het contact immuungecompromitteerd is.
Literatuur
- Beeson A et al. Mpox respiratory transmission: the state of the evidence. Lancet Microbe 2023; 4 (4): e277-e283. doi: 10.1016/S2666-5247(23)00034-4. Epub 2023 Mar 7. PMID: 36898398; PMCID: PMC9991082.
- WHO (World Health Organization ) (a). Risk evaluation of clade Ia monkeypox virus: review of evidence. 24 January 2025. Available from: https://www.who.int/publications/m/item/risk-evaluation-of-clade-1a-monkeypox-virus-review-of-evidence.
- WHO (b). Risk evaluation of clade Ia monkeypox virus: review of evidence. 24 January 2025. Available from: https://www.who.int/publications/m/item/risk-evaluation-of-clade-1b-monkeypox-virus-review-of-evidence.
- WHO (c). Multi-country outbreak of mpox, external situation report #46 - 28 January 2025. Available from: Multi-country outbreak of mpox, External situation report #46 - 28 January 2025.