Wanneer is sprake van STSS?

Bijlage bij LCI-richtlijn Groep A-streptokokkeninfectie | Versie 8 december 2023

Criteria voor de diagnose ‘streptokokken-toxinegemedieerde shocksyndroom’ (STSS) 

STSS is een diagnose die door de behandelaar wordt gesteld. Onderstaande criteria opgesteld door de CDC (2010) voor ‘public health surveillance’ bieden een handvat.

Klinische criteria

Een ziekte met de volgende klinische kenmerken:

  • Hypotensie: systolische bloeddruk ≤ 90 mmHG bij volwassenen of < het 5e percentiel op basis van de leeftijd bij kinderen jonger dan 16 jaar.*
  • Multi-orgaan betrokkenheid, gekarakteriseerd door ≥ 2 van de volgende 6 afwijkingen:
    • verminderde nierfunctie: creatininewaarde ≥ 177 μmol/l (≥ 2 mg/dl) voor volwassenen of > 2 maal de hoogste waarde die normaal is voor de leeftijd; bij patiënten met vooraf bestaande nierafwijkingen en stijging van ≥ 2 maal hun normale waarden; 
    • coagulopatie: thrombocytenaantal ≤ 100.000/mm³ of diffuse intravasale bloedstolling, gedefinieerd door verlengde stollingstijden, een verlaagde fibrinogeenwaarde en de aanwezigheid van fibrinedegradatieproducten;
    • leveraantastingen: ALAT-, ASAT- of totale bilirubinewaarde ≥ 2 maal de normale waarden passend bij de leeftijd: bij patiënten met pre-existente leverziekte een stijging van ≥ 2 maal hun normale waarden;
    • acute respiratory distress syndrome (ARDS) gedefinieerd door acuut optreden van pulmonale infiltraten en hypoxemie in afwezigheid van hartfalen, of kenmerken van diffuus capillaire lekkage zich uitend in acuut optreden van gegeneraliseerd oedeem of pleurale/peritoneale effusies met hypo-albuminemie;
    • gegeneraliseerd erythemateus maculair exantheem, waarbij vervelling kan optreden;
    • necrose van de weke delen, zoals necrotiserende fasciitis of myositis, of gangreen. 

* Bij kinderen is hypotensie een heel laat verschijnsel, eerder zie je tachycardie en verminderde capillary refill time.

Microbiologische criteria

Isolatie van groep A-streptokokken.

Casusdefinitie

  • Waarschijnlijk STSS: Een casus die voldoet aan de klinische criteria in de afwezigheid van een andere aangetoonde oorzaak van het ziektebeeld en met isolatie van groep A-streptokokken uit een niet-steriele locus. 
  • Aangetoonde (‘bewezen’) STSS: Een casus die voldoet aan de klinische criteria en met isolatie van groep-A streptokokken uit een normaal steriele locus (zoals bloed, liquor, synoviaal vocht, pleuravocht, pericardvocht).

Afkortingen

CDC = Centers for Disease Control and Prevention, VS 
ALAT = alanineaminotransferase
ASAT = aspartaataminotransferase

Referenties

  • CDC, National Notifiable Diseases Surveillance System (NNDSS), Surveillance Case Definitions, Streptococcal toxic shock syndrome (2010)
  • https://ndc.services.cdc.gov/case-definitions/streptococcal-toxic-shock-syndrome-2010/