Paratyfus

Vastgesteld LOVI: juni 2016.

Wat is paratyfus?

Paratyfus is een besmettelijke ziekte. Mensen krijgen het door een bacterie. De darmen raken ontstoken door deze bacterie.

Mensen worden soms erg ziek door paratyfus.

De ziekte komt in Nederland weinig voor.

Wat zijn de klachten bij paratyfus?

De klachten kunnen zijn:

  • buikpijn,
  • nergens zin in hebben,
  • misselijk,
  • roze vlekjes op de buik en rug,
  • koorts,
  • hoofdpijn,
  • diarree, soms met bloed en slijm erbij.
     

De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is meestal 1 tot 3 weken.

Hoe kunt u paratyfus krijgen?

De ziekte komt vooral voor in het buitenland, in gebieden waar het minder schoon is. De bacterie zit in ontlasting en urine van iemand die de bacterie bij zich draagt.

Iemand die paratyfus heeft, kan anderen besmetten via de handen. Na bezoek aan het toilet kan de bacterie via de handen in de mond terechtkomen. Via de handen kan de bacterie ook op speelgoed, bestek, servies en eten terechtkomen.

Zolang de bacterie in de ontlasting van de zieke zit, kan hij anderen besmetten. Dit kan ook als de klachten al over zijn. Meestal duurt dit ongeveer 1-2 weken. Soms duurt het langer.

Wie kan paratyfus krijgen?

Iedereen kan paratyfus krijgen.

Sommige mensen hebben meer kans om ziek te worden:

  • mensen die reizen naar gebieden waar het minder schoon is,
  • mensen die een slechte afweer hebben,
  • mensen die medicijnen gebruiken tegen maagzuur,
  • mensen die een chronische darmziekte hebben.
     

Iemand die paratyfus heeft gehad, kan de ziekte opnieuw krijgen.

Wat kunt u doen om paratyfus te voorkomen?

Er is geen inenting om de ziekte te voorkomen.

Voor mensen die naar het buitenland reizen, is het volgende belangrijk:

  • Drink geen water uit de kraan. Gebruik water uit dichte, nog niet geopende flessen.
  • Gebruik geen ijsklontjes.
  • Gebruik geen melkproducten zoals melk, ijs of yoghurtdrank.
  • Eet geen rauwkost, salades of ongeschild fruit. Schil fruit zelf.
  • Eet alleen goed gekookt of goed doorbakken voedsel. Het moet helemaal gaar zijn.
     

Zie voor meer adviezen voor reizigers de informatie van GGDreisvaccinaties.nl over eten en drinken.

Heeft iemand paratyfus gekregen, dan is het belangrijk om op het volgende te letten:

Was de handen met water en zeep:

  • voor het klaarmaken van eten of flesvoeding,
  • voor het eten,
  • nadat u naar het toilet bent geweest,
  • na het verwisselen van een luier of iemand op het toilet helpen,
  • na het schoonmaken, dus ook nadat u een vaatdoekje hebt gebruikt,
  • na aaien of knuffelen van dieren,
  • na hoesten, niezen of neus snuiten.
     

Handen wassen doe je zo:

  • Maak de handen goed nat onder stromend water.
  • Neem wat vloeibaar zeep uit een pompje.
  • Wrijf de handen over elkaar. Zorg dat er zeep op de binnenkant en buitenkant van de handen zit. Wrijf goed alle vingertoppen in. Vergeet de duimen niet. Wrijf ook tussen de vingers.
  • Spoel de zeep goed af, onder stromend water.
  • Droog de handen goed af aan een schone handdoek of aan een papieren handdoek (keukenrol).

Zie ook de film 'Handen wassen - Doe het goed en vaak' van het RIVM.

Zorg voor een schoon toilet:

  • Laat iemand die ziek is een eigen toilet gebruiken. Kan dat niet? Maak dan het toilet direct schoon als de zieke naar het toilet is geweest. Vervang dan ook iedere keer de handdoek.
  • Verschoon dagelijks de handdoek in het toilet of gebruik een keukenrol om de handen te drogen.
  • Spoel het toilet door met de deksel dicht.
  • Maak zeker 1 keer per dag het toilet schoon. Dit kan met een doekje en gewoon zeepsop, bijvoorbeeld met allesreiniger.
  • Let op de volgorde van schoonmaken: van schoon naar minder schoon. Begin met de deurklink, kraan, spoelknop. Doe daarna de toiletbril en de toiletpot.
  • Gebruik het doekje daarna niet om iets anders schoon te maken. Het is nog beter om doekjes te gebruiken die u weg kunt gooien.
     

En verder:

  • Houd de nagels kort.
  • Laat iemand die ziek is een eigen tandenborstel, washandje en handdoek gebruiken.
  • Laat iemand die ziek is geen eten klaarmaken voor anderen.
  • Maak geen eten klaar zolang u diarree heeft.
  • Kleding of beddengoed waar ontlasting of braaksel in zit, kan in de wasmachine. Doe de wasmachine niet te vol. Was minimaal op 40 graden op het volledige wasprogramma. Droog dan de was in de droger of strijk de was zo heet mogelijk.
  • Maak speelgoed dat kinderen in de mond nemen elke dag schoon. Dit kan met gewone schoonmaakmiddelen.
     

Is paratyfus te behandelen?

Paratyfus gaat meestal vanzelf over. Als iemand erg ziek is, krijgt hij soms toch medicijnen.

Kan iemand met paratyfus naar een kindercentrum, school of werk?

Heeft een kind paratyfus? Dan mag het niet naar een kindercentrum of school. De huisarts en de GGD kunnen u zeggen wanneer een kind weer naar kindercentrum of school mag.

Heeft uw kind paratyfus? Vertel het dan aan de pedagogisch medewerker of de leerkracht. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders informeren. Ouders kunnen dan letten op de klachten van paratyfus bij hun kind. Soms zijn extra maatregelen op een kindercentrum of school nodig.

Een volwassene met paratyfus die zich goed voelt, kan gewoon werken. Werkt u:

  • in de zorg?
  • met kleine kinderen?
  • in de voedselbereiding, bijvoorbeeld restaurant of slagerij?

Dan moet u eerst overleggen met de GGD/bedrijfsarts of met uw werkgever voor u weer gaat werken.

Heeft u nog vragen?

Vraag het de GGD-afdeling Infectieziekten of de huisarts.

Bekijk ook onze patiëntervaringsfilm over voedselinfectie.

Professionals

Paratyfus Richtlijn
Buiktyfus Richtlijn