Vossenlintworm

Gewijzigd: 26 september 2019

Wat is vossenlintworm?

De vossenlintworm is een kleine lintworm die voorkomt in de poep van besmette dieren. Vooral vossen kunnen de vossenlintworm bij zich dragen. Ook honden, katten en wasbeerhonden kunnen vossenlintworm bij zich hebben.

In Nederland komt de vossenlintworm alleen voor bij vossen in Limburg en Oost-Groningen.

In de poep van besmette dieren kunnen eitjes zitten van de worm. Je kunt de worm en de eitjes niet in de poep zien.

De kans om ziek te worden door de vossenlintworm is in Nederland klein.

Als mensen ziek worden door de vossenlintworm is dat meestal een ernstige ziekte aan de lever. Soms ook een ziekte aan de longen, botten en hersenen.

Wat zijn de klachten bij ziekte door vossenlintworm?

Mensen die ziek worden van de vossenlintworm kunnen last hebben van:

  • buikpijn,
  • benauwdheid,
  • gele huid en ogen.
     

Meestal komen er eerst problemen in de lever. De worm kan daarna doorgroeien naar andere organen, bijvoorbeeld de longen of de hersenen.

De kans dat mensen besmet raken en ziek worden, is heel klein. Als iemand wel ziek wordt, gebeurt dat meestal pas 5 tot 15 jaar later. 

Hoe kunt u ziek worden door vossenlintworm?

Als mensen de eitjes van de vossenlintworm per ongeluk opeten, kunnen ze ziek worden.

Dit kan bijvoorbeeld door het aanraken van grond waarin poep van vossen en honden zit. In de poep kunnen de eitjes van de vossenlintworm zitten. Via de handen kunnen de eitjes dan in de mond komen.

Eitjes van de vossenlintworm kunnen zitten op:

  • bosvruchten die u zelf plukt, zoals bosbessen, bramen, frambozen,
  • valfruit; valfruit is fruit dat op de grond ligt,
  • paddenstoelen die u zelf plukt,
  • noten, bijvoorbeeld beukennootjes of hazelnoten.
     

Mensen kunnen besmet raken als ze dit niet goed wassen voordat ze het opeten.

De vossenlintworm komt voor bij vossen in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Oost-Frankrijk, België en verschillende landen in Oost-Europa. In Nederland is de vossenlintworm gevonden in vossen in Oost-Groningen en Limburg. Vossen, wasbeerhonden, honden en katten kunnen de worm krijgen door het eten van besmette knaagdieren.

Wie kan ziek worden van vossenlintworm?

Iedereen kan besmet raken. Maar de kans dat mensen in Nederland besmet raken en ziek worden, is heel klein.

Sommige mensen hebben meer kans om besmet te worden:

  • mensen die tijdens hun werk contact hebben met vossen: boeren, jagers, boswachters of anderen die in het bos werken,
  • mensen met een hond, die ze uitlaten in een gebied waar vossenlintworm voorkomt,
  • mensen die zelf bosvruchten, paddenstoelen, noten, of valfruit plukken en opeten op plekken waar de vossenlintworm voorkomt.
     

Wat kunt u doen om besmetting met vossenlintworm te voorkomen?

Als u gebieden bezoekt waar de vossenlintworm voorkomt, kunt u het volgende doen:
 

  • Raak geen poep van vossen of wasbeerhonden aan. Is dit toch nodig, gebruik dan handschoenen.
     
  • Raak geen dode vossen of wasbeerhonden aan.
     
  • Blijf uit de buurt van plekken waar u vossen of wasbeerhonden heeft gezien. Dit geldt ook voor uw hond.
     
  • Draag het liefst handschoenen als u met aarde in de natuur en de tuin werkt. Was daarna goed uw handen.
     
  • Spoel zelf geplukte bosvruchten en paddenstoelen, noten, valfruit en groenten altijd goed af voor u ze eet.
     
  • Was en kook of verhit bosvruchten, paddenstoelen en valfruit voordat u ze eet. Thuis invriezen helpt niet, de eitjes gaan pas dood bij -80°C.
     
  • Zorg ervoor dat vossen en honden niet in uw groentetuin kunnen poepen.
     
  • Lopen uw honden veel los op plekken waar de vossenlintworm voorkomt? Of worden ze gebruikt voor de vossenjacht? Dan is het goed om uw honden vaker te wassen of te douchen.
     
  • Komen uw honden vaak op plekken waar de vossenlintworm voorkomt? Ontworm ze dan het liefst elke 4 weken met een middel tegen wormen. Dit kunt u kopen bij de dierenarts of dierenwinkel.
     
  • Is uw hond of kat mee geweest op vakantie naar plekken waar de vossenlintworm veel voorkomt? Ontworm ze dan als u weer thuis bent. Gebieden waar het om gaat zijn: Limburg, Oost-Groningen, België, Oost-Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië, Polen, Letland, Estland en Litouwen.
     

Is ziekte door vossenlintworm te behandelen?

Heeft u klachten zoals hierboven staat, ga dan naar de huisarts. Om te weten of u ziek bent van de vossenlintworm moeten uw bloed, lever en longen worden onderzocht.

De ziekte kan worden behandeld. Dit kan door een operatie. Wanneer dat niet kan, kunnen medicijnen worden voorgeschreven. Zonder behandeling kan iemand aan de ziekte dood gaan.

Kan iemand met vossenlintworm naar de kinderopvang, school of werk?

Iemand die besmet is en zich goed voelt, kan gewoon naar de kinderopvang, school of werk. Vossenlintworm gaat niet van mens op mens over.

Heeft u nog vragen?

Vraag het de GGD-afdeling Infectieziekten of de huisarts.