Q-koorts

Wijzigingsdatum: 25 september 2019

Wat is Q-koorts?

Q-koorts is een ziekte. Mensen krijgen het door een bacterie.

In Nederland kunnen geiten en schapen Q-koorts hebben. Deze dieren kunnen de ziekte overdragen op mensen.

Van 2007 tot en met 2009 hebben duizenden mensen in Nederland Q-koorts gekregen. Veel geiten en schapen krijgen vanaf 2010 een inenting tegen Q-koorts. Daarom komt Q-koorts in Nederland nu bijna niet meer voor.

Wat zijn de klachten bij Q-koorts?

Niet iedereen die Q-koorts heeft, wordt ziek. Minder dan de helft van de mensen die besmet raakt, wordt ziek.

De klachten kunnen zijn:

  • koorts met koude rillingen,
  • hoofdpijn,
  • spierpijn,
  • misselijkheid en braken,
  • diarree.
     

Sommige mensen worden ernstig ziek en krijgen een longontsteking. De klachten kunnen dan zijn:

  • hoge koorts,
  • erge hoofdpijn,
  • pijn op de borst en benauwd,
  • droge hoest.
     

Veel mensen zijn daarna nog lange tijd moe. Als dit langer duurt dan 1 jaar noemen we dit QVS (Q-koortsvermoeidheidssyndroom).

Zie ook het filmpje van het RIVM waar iemand die ziek is geweest, vertelt over Q-koorts en QVS.

Heel soms gaat de Q-koorts niet over. Dan is er sprake van chronische Q-koorts. Meestal heeft iemand dan een ontsteking van het hart.

Hoe kunt u Q-koorts krijgen?

De meest mensen krijgen Q-koorts door het inademen van lucht waar de bacterie in zit. Maar de bacterie kan ook verspreid worden via:

  • kleding,
  • hooi,
  • stro,
  • schoenen,
  • bouwmaterialen.
     

De bacterie komt in de lucht als besmette geiten of schapen lammetjes krijgen. De bacterie kan ook in mest en urine zitten. De bacterie kan nog jaren blijven leven.

De bacterie zit niet in het vlees van de geit of schaap.

Iemand met Q-koorts kan niet iemand anders besmetten.

Wie kan Q-koorts krijgen?

Iedereen kan Q-koorts krijgen. Kinderen en baby’s krijgen bijna nooit Q-koorts.

Mensen die werken met schapen en geiten hebben meer kans om ziek te worden. Denk aan veehouders, dierenartsen, of medewerkers van een dierentuin.

Sommige mensen kunnen erger ziek worden:

  • zwangere vrouwen,
  • mensen die geen goede afweer hebben tegen ziekten,
  • mensen die een ziekte van het hart hebben.
     

Iemand die Q-koorts heeft gehad, kan de ziekte niet opnieuw krijgen.

Wat kunt u doen om Q-koorts te voorkomen?

Inademen van de bacterie via de lucht kunt u niet voorkomen.

Er is nu in Nederland geen inenting tegen Q-koorts voor mensen.

In Nederland zijn bedrijven met melkschapen en melkgeiten verplicht om de dieren in te enten. Ook dieren waar publiek bij komt, zoals een kinderboerderij. Hierdoor komen er geen nieuwe Q-koorts bacteriën in de lucht. Het risico om in Nederland Q-koorts te krijgen is nu heel klein.

Wat kunt u wel doen? Bent u zwanger of een hartpatiënt? Of heeft u problemen met de afweer? Kom dan niet contact met geiten en schapen.

Is Q-koorts te behandelen?

Q-koorts gaat niet vanzelf over. Mensen die ziek zijn, krijgen medicijnen van de arts.

De vermoeidheid door Q-koorts is moeilijk te behandelen.

Bij chronische Q-koorts is vaak erg lang behandeling met medicijnen nodig.

Kan iemand met Q-koorts naar de kinderopvang, school of werk?

Voelt iemand met Q-koorts zich goed? Dan kan hij gewoon naar de kinderopvang, school of werk. Iemand met Q-koorts kan niet iemand anders besmetten

Bent u zwanger en werkt u met geiten of schapen? Overleg dan met uw werkgever, de bedrijfsarts of de GGD voordat u aan het werk gaat. Doe dit ook als u geen goede afweer tegen ziekten heeft.

Heeft u nog vragen?

Vraag het de GGD-afdeling Infectieziekten of de huisarts.

Of neem contact op met q-support of de patiëntenvereniging.

Bekijk ook onze patiëntervaringsfilm Q-koorts.

Professionals