Listeriose

Listeriose is een infectieziekte. Mensen krijgen het door een bacterie: de listeriabacterie. Deze bacterie zit meestal in voedsel. Het kan ook in dieren, in de grond, in water of op groenten zitten.

Listeriose komt in Nederland weinig voor.

Gezonde mensen worden meestal niet ziek van de bacterie. Soms wordt iemand wel ziek. De klachten kunnen dan zijn:

• een gevoel alsof men griep krijgt,
• koorts,
• spierpijn,
• misselijk,
• diarree.
   

Listeriose kan voor sommige mensen gevaarlijker zijn en zij worden dan erger ziek:

• hersen(vlies)ontsteking,
• bloedvergiftiging,
• bij zwangeren kan een miskraam optreden.
   

De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is enkele dagen tot enkele maanden. Meestal 2 tot 4 weken.

De meeste mensen krijgen het doordat ze voedsel eten dat besmet is met de listeriabacterie. De bacterie komt ook voor in grond, dieren en gewassen.

Het komt bijna nooit voor dat mensen besmet raken door het aanraken van dieren die besmet zijn.

Raakt iemand besmet die zwanger is? Dan kan tijdens de zwangerschap en de geboorte het kind besmet raken. De baby kan daardoor erg ziek worden.

Iedereen die met listeria besmet voedsel eet, kan listeriose krijgen.

Sommige mensen kunnen erger ziek worden:

• zwangeren en daardoor het ongeboren kind,
• pasgeboren baby’s,
• mensen met minder afweer.
   

De afweer kan minder zijn:

• tijdens behandeling voor kanker,
• wanneer men ook andere ziektes heeft bijvoorbeeld suikerziekte of aids,
• door het drinken van veel alcohol,
• door ouderdom.
   

Er is geen inenting om de ziekte te voorkomen. Om listeriose te voorkomen, is het belangrijk om op het volgende te letten:

• Was rauwe groenten altijd goed voor gebruik.
• Vlees en vis goed doorbakken.
• Houd rauwe etenswaren gescheiden van klaargemaakt voedsel.
• Restjes snel afkoelen en korte tijd bewaren.
• Bewaar eten niet langer dan de uiterste datum die op de verpakking.
• Bewaar eten op de juiste temperatuur.
   

Vooral voor zwangeren en mensen met minder afweer is het belangrijk is het belangrijk om geen risicoproducten te eten of drinken. Zie deze webpagina van het Voedingscentrum voor meer informatie.

Een arts kan listeriose behandelen met medicijnen. 

Voelt een kind zich goed? Dan kan het gewoon naar een kindercentrum of school.

Heeft uw kind listeriose? Vertel het dan aan de pedagogisch medewerker of de leerkracht. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders informeren. Ouders kunnen dan letten op de klachten van listeriose bij hun kind. Soms zijn extra maatregelen op het kindercentrum of de school nodig.

Een volwassene met listeriose die zich goed voelt, kan gewoon werken. Werkt u:

• in de zorg?
• met kleine kinderen?
• in de voedselbereiding, bijvoorbeeld restaurant of slagerij?

Dan moet u eerst overleggen met de GGD/bedrijfsarts of met uw werkgever voor u weer gaat werken.

Vraag het de GGD-afdeling Infectieziekten of de huisarts.

Bekijk ook onze patiëntervaringsfilm over voedselinfectie.